21 Aralık 2007 Cuma

KM BESTECİLERİ - 1 - NICCOLO PAGANINI



Niccolo Paganini, 27 Ekim 1782 yılında Genoa’da doğmuştur. Babası tersane işçisidir. Aynı zamanda keman çaldığı için Paganini’nin ilk müzik öğretmenidir. Niccolo 11 yaşına geldiği zaman usta bir kemancı olmuştur artık. Çevresindeki ünlü bütün keman öğretmenleri ona parasız ders verirler. İlk turnesini yaptığında henüz 13 yaşındadır. Bu arada, kendi yeteneğine uygun, zor yorumlanacak yapıtlar besteler. Yalnız keman değil, gitar, viyola ve mandolin de çalar. 1805 – 1813 yılları arasında LUCCA prensesinin müzik yönetmeni olur. Paganini’nin içki ve kumara olan düşkünlüğü de çok ünlüdür. Elde ettiği büyük başarılar onu kumara ve içkiye alıştırır. Kumar alışkanlığı ona herşeyini, hatta kemanını kaybettirir. Zengin bir işadamı ona Guamerius yapımı bir keman armağan eder. Sonradan Stradivarius ve Amati yapımı kemanlara da sahip olur. Bu kemanlar onun hazinesidir. 23 yaşına geldiğinde konserlerini azaltır. 1824 yılında bunalıma girer ve 1827 yılında iyileşip Avrupa turnelerine çıkar. Avusturya, Almanya ve Fransa’ya gider. Paris ve Londra’da ilk sahneye çıkış tarihi 1831 yılıdır. 1833 yılında Paris’te Berlioz’a içinde viyola solo olan bir senfonik yapıt ısmarlar. Ortaya “Harold en İtalie” adlı eser çıkar. Ancak Paganini bu yapıtı hiçbir zaman seslendirmez. 1834 yılından sonra konserlerini çok azaltır. Gırtlak kanseri hastalığına yakalanır ve 27 Mayıs 1840 yılında Nice’de ölür.


Gelmiş geçmiş en büyük keman virtüözü olan Paganini, baş döndürücü çevikliği, son derece duygusal yorumu ile inanılmaz bir müzisyendir. Yeteneği o kadar olağanüstüdür ki, şeytanla işbirliği yaptığı inancı yayılmıştır. Teknik olarak çağının çok ilerisindedir. Bugün bile eşliksiz keman için yazdığı “24 Caprices”i tek resitalde seslendirecek ustalıkta kemancı sayısı çok azdır. Özellike “24. Kapriçyo”nun teması üstüne en çok çeşitleme yapılmış tema olarak müzik tarihine geçmiştir. Brahms, Rachmaninof, Blacher, Lutoslawski, Snitke, Ernst ve Rochberg gibi besteciler kendi çağlarına, kendi akımlarına göre, Paganini temasını çeşitlemişlerdir.

Paganini, ne Berlioz gibi büyük orkestraların bestecisidir, ne de Chopin gibi minyatür müziğin ustasıdır. Oysa tarih boyu yaşamış her türlü çalgı yorumcusunun en üstünüdür. Temelde virtiözitesi yaratıcılığa dayanır. Müziğinin dış görünüşündeki buzlu pırıltılar, romantik armonideki sıcakkanlı yapının ters çevrilmişi gibidir. Romantik ısıyı şeytansı bir çerçeveye yaraştırır. Piyanonun gündeme geldiği, en duyarlı çalgı olarak saygı gördüğü günlerde keman ile cambazlık yapan bir besteci, büyük bir ilgiyle karşılanır. Bu nedenle onun keman yapıtlarını, örneğin “24 Caprices”ini, Schumann ve Liszt piyanoya uyarlamışlardır. Liszt’in “Etudes d’execution transcentande” adlı yapıtları, Paganini’nin yapıtlarını örnek alır, piyanoda onlara koşut gelişir. Her birinde yaratıcı enerji, parlak bir teknik, soluksuz bir yorum egemendir.

Paganini’nin bestlerinin çoğu teknik bir beceri gösterisidir. Konçertoları, kaprisleri ve oda müziği çalışmaları vardır. Yapıtlarının çoğu, zamanında basılmamıştır. Paganini’nin çalış tekniğindeki şeytansı tılsım, uzun yıllar çözülememiştir. Armonikleri kullanmaktaki öncülüğü, kemanını değişik tınılar elde etmek için akort edişi, yay tekniğindeki ustalığı, staccato ve pizzicato yönetmini yaygınlaştırması, Paganini’ye özgü, daha önce hiç duyulmamış yeniliklerdir. Kemandaki doğru tonlaması, net ve temiz sesleri yine onun hüneridir. Keman konçertosunun son bölümünde pizzicatolar en alımlı şekliyle canlanır.

Paganini’nin müziği kendi yorumuna göre yazılmış, çok zor yapıtlardan oluşur. Bu yapıtlar öylesine kıvraklık, dinamizm ve üstün bir hüner gerektirir ki, halk, onun bedenine şeytanın girdiğine inanmıştır. Fiziksel görünümü de, kemikli yapısı ve sinirli davranışlarıyla şeytansı bir imgeyi çağrıştırır. Bu inanç ölümünden sonrada sürer. Paganini’yi kutsanmış toprağa gömmezler. Oradan oraya taşınan cesedi, 1926 yılına dek belli bir gömüte yerleştirilemez.

KAYNAKEvin İlyasoğlu.......ZAMAN İÇİNDE MÜZİK





İLGİNÇ NOTLAR





*27 ekim 1782 genoa doğumlu, ilk turnesine 13 yaşında çıkan, şeytan'la işbirliği yaptığı düşünülen, bu yüzden kutsal sayılan topraklara gömülmeyen ve 1926'ya dek belli bir mezarı bile olmayan, çoğu otoriteye göre gelmiş geçmiş en büyük keman virtüözü. 24 caprices'in kesinlikle dinlenmesi gerekir.

* Niccolo Paganini’nin gelmiş geçmiş keman virtüözlerinin en büyüğü olup olmadığı tartışılsa da, kuşağının en beğenilen virtüözü olma özelliğini götürmez. Franz Schubert, Paganini’nin bir konserini dinledikten sonra ‘Bir meleğin sesini duydum’ demiştir. Meyerbeer, Paganini’yi dinlemek için bir konserden ötekine, bazen de bir şehirden ötekine giderdi.*Paganini’nin hayatı, daha sağlığında efsaneleşmişti. Daha yirmili yaşlarından önce tecrübeli bir kemancının içinden çıkamayacağı çalış güçlükleri icat ederdi. Kendisi haftalarca, hatta aylarca günde 10 saat bunlar üzerinde çalışır ve bu güçlükleri hallederdi. Uzun hazırlıklardan sonra bile çalınamayacağı iddia edilen güç bir parçanın notasını önüne alıp hemen çalmış ve bu başarısına karşılık bir STRADIVARIUS kemanı kazanmıştı.


*Yalnız çalışı değil, iskelete benzeyen vücudunun sahnede görünmesi de dehşet ve korku verirdi. ‘Şeytanın Oğlu’ diye hakkında söylentiler çıkmış, insan cinsinden ebeveyni bulunduğunu ispat için annesinin mektuplarını yayınlamak gereğini duymuştur.


*Bir ara da kemanının sol telini, öldürdüğü metresinin bağırsağından imal ettiği söylentileri ortaya çıkmıştır. Kendisi de dehşet uyandırmak için elinden geldiğince çalışmış, insanüstü bir kudret sahibi olmadan dehasının mümkün olamayacağına etrafını inandırmak istemiştir.* Paganini’nin konserine gitmek, çoğu zaman müzikli bir sirke gitmekten farksızdı. Sık sık kemanının teli kopardı. Bu kopuşların hileli olduğu çok söylenmiştir. Fakat en azından başlangıçta bu bir kaza idi… İlk konserlerinden birinde bir terslik olmuş, çaldığı parçanın güç bir yerinde kemanının teli kopmuştu. Paganini hiç istifini bozmadan 3 telle konserine devam etmiştir. Bu kazanın Paganini’ye bir ders verdiği ve sanatçının diğer konserlerinde dinleyicileri hayran bırakmak için bile bile telleri kopardığı söylenir. Konserini 3, 2, hatta 1 telle devam ettirdiği çok görülmüştür. Bu denemeler besteciye 1 tel üzerinde çalınabilecek bir eser meydana getirmek düşüncesini ilham etmiş ve Paganini ‘Sol Teli Üzerinde FANTAZYA’yı böyle yazmıştır.


* İtalya'nın Parma şehrinde gömülüdür.


* Böle müzik olamaz denilerek İçine şeytanın girdiği düşünülmüş öldürülmek istenmiştir...


* İtalyan Posta İdaresi 1982 yılında, doğumunun 200. yılı anısına bir hatıra pulu bastırmıştır.


* Livorno’da verdiği bir konserden sonra bir Fransız tüccar kendisine Guarnerius yapımı olağanüstü bir keman hediye etti. Paganini hayatı boyunca bu kemanı çaldı. Bu keman halen Cenova’da saklanmakta ve sergilenmektedir.* 1825 yılında beraber turneye çıktıkları Antonia Binachi'den Cyrus Alexander adında bir oğlu olmuştur. Her nekadar oğlunun annesiyle evlenmese de ömrünün sonuna kadar oğlundan ilgisini esirgememiştir.*********


Violin Concerto No.2 1.Movement (17.3 Mb.)
Violin Concerto No.1 1.Allegro Maestoso (17.4 Mb.)
Caprice No.1 (1.2 Mb.)
Caprice No.2 (1.8 Mb.)
Caprice No.3 (2 Mb.)
Caprice No.4 (4.3 Mb.)
Caprice No.5 (1.8 Mb.)
Caprice No.7 (2.8 Mb.
Caprice No.8 (2 Mb.)
Caprice No.9 (1.61 Mb.)
Caprice No.10 (1.36 Mb.)
Caprice No.11 (2.53 Mb.)
Caprice No.12 (2.57 Mb.)
Caprice No.13 (1.96 Mb.)
Caprice No.14 (908 Kb.)
Caprice No.15 (2.16 Mb.)
Caprice No.16 (1.2 Mb.)
Caprice No.17 (2.76 Mb.)
Caprice No.18 (2.21 Mb.)
Caprice No.19 (1.19 Mb.)
Caprice No.20 (2.2 Mb.)
Caprice No.21 (2.18 Mb.)
Caprice No.22 (1.59 Mb.)
Caprice No.23 (4.6 Mb.)
Caprice No.24 (4.07 Mb.)

Hiç yorum yok: