...vASİLAKİ eFENDİ vE kÜRDİLİHİCAZKAR pEŞREVİ...

...Geçen hafta Kürdilihicazkar Saz semaisine çalışırken eserin zor yerlerinde Kemani Tatyos Efendi ile konuşup hatta ara ara rahmetliye kızdığım anlar olmuştu bu eserin şurası niye zor burası niye zor diye:) Ama daha Tatyos sayfasını kapamadan bu hafta Vasilaki Efendi nin Kürdilihicazkar Peşrevi ile tanışmış bulunuyorum:) Bu sabah notalara bir göz gezdirdim de kendisi ile de uğraşıcaz gibi duruyor:) E..ben kendileri ile bu kadar uğraşıyorken istedim ki hep beraber bilgi sahibi olalım onlar hakkında;)

Vasilaki Efendi

(1845-24.9.1907=62)

Türk Musıkisi tarihinde Cemil Bey'den sonra bilinen en büyük kemençe virtüozu.Rum Çingenesidir.Silivriye bağlı nahiye merkezi Litros kasabasında doğdu.Babasının adı Yorgi'dir.Çocuk yaşında panayır,düğün,meyhane gibi yerlerde silivri civarında klarnet çalarak hayata atıldı.Asıl adı Vasil olduğu halde ,"Vasilcik"manasına gelen "Vasilaki" adı ile tanındı.

Fenerli Yorgi adındaki aynı yerlerde çalan bir sazendeden kemençe öğrenince klarneti bıraktı.1870'e doğru, 25 yaşlarında iken Silivriden Galata'ya göçtü.Lavtacı Andon'un Galatasarayı'ndaki gazinosundaki saz heyetine ,Nikolaki'den(b.bk)ikinci kemençeci olarak girdi.Andon ve ağabeyi Civan'dan Türk Musıkisi repertuarını ve sazendeliğin inceliklerini öğrendi (2 yıl meşk etti).

İyi kemençede imal ederdi.İstanbul'da öldü.Emsalsiz bir kemençe virtuozu olarak saraylardamusıki seven ileri gelenler tarafından büyük itibar gördü.Tamburi Cemil Bey bile,kemençede Vasil'i bügüne kadar geçebilen tek sazende olmasına rağmen,ona hayrandı ve hürmet gösterirdi.Vasil'de Cemil'i çok severdi.Kaba saz denilen köçekçe icrası ve yayında Vasilin Cemil'e üstünlüğü vardı.

Fakat asıl Türk Musıki'si ve taksimde Cemil'in yayı üstündü.Vasil'in bazı kovanları vardı.Lem'i Atlı hatıralarında,eski biçim setre gittiğini,ciddi,az konuşur ,gevezelerden hoşlanmaz bir adam olduğunu,gayet düz ve uzun yay kulandığını gösterdiği bir perdeyi dinleyebilmeyi bir fasıl dinlemeye tercih ettiğini yazar. Vasilaki,şarkı aranağmesi yapmanında büyük üstadı idi.Mahmud Celaleddin Paşa,şarkılarının aranağmelerini ona yaptırır ve çok himaye ederdi.Bugün fasıl musıkisinde çok güzel bir çok aramağmesi onundur.

Köçekçe ve Oyun havasında kemençe yayı,Cemil ve Vasil'den sonra unutulmuştur.Kaba kemençe de aynı zamanda terk edilmiştir.Fakat Cemil'in plakları elimizdedir. Vasil,bestekar olarak bir şey verememiş,bir kaç güzel saz eseri bırakmış,bilhassa en güzel ve meşhur Kürdi'li Hicazkar peşrevini bestelemiştir.